Pobiedna

Lokalizacja

Pobiedna (niem. Wigandsthal) leży przy granicy z Czeską Republiką blisko Świeradowa Zdrój na początku drogi nr 358 (Pobiedna-Leśna-Włosień). Miejscowość jest położona w gminie Leśna w powiecie lubańskim w regionie Łużyce Górne u podnóża Gór Izerskich.

Historia

Początki Pobiednej sięgają XIII w. Natomiast rok 1667 wskazuje się jako początek narodzin miejscowości. Należy wspomnieć, że w tym okresie Pobiedna należała do Saksonii, i znajdowała się blisko granicy ze Śląskiem wytyczonej wzdłuż rzeki Kwisa. W okresie po wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) tysiące ewangelicznych chrześcijan z Czech zmuszonych zostało do ucieczki z powodu prześladowań religijnych prowadzonych przeciwko nim w ramach kontrreformacji w ich ojczyźnie. Dzięki dobrodusznemu właścicielowi ziemskiemu Wigandowi von Gersdorf setki emigrantów znalazło w jego dobrach drugi dom zakładając nowe osady i znajdując wolność praktykowania kultu religijnego. W roku 1666 powstał nowy rynek i ulica Kościelna, a w listopadzie 1667 roku nowa osada liczyła 100 budynków mieszkalnych. W tym też roku miejscowość nabyła prawa miejskie. W roku 1668 wybudowano ratusz. Mieszkańcy byli bardzo przedsiębiorczy, i dzięki nim miasto doświadczyło rozkwitu gospodarczego. Nastąpił rozwój rzemiosła tkackiego, farbowania płótna, obróbki sukna (folowanie sukna), górnictwa (wydobycia rud cyny), szlifowania kamieni szlachetnych, produkcji i szlifowania szkła, produkcji papieru, czy produkcja piwa. Przez prawie sto lat po wojnie trzydziestoletniej do Pobiednej na nabożeństwa licznie przybywali ewangeliczni chrześcijanie ze Śląska, wtedy ewangelicki kościół w Pobiednej pełnił rolę kościoła ucieczkowego, gdy na Śląsku im odebrano wszystkie świątynie, oraz zakazano prowadzenia kultu religijnego. Wierni przybywali z Kowar, Jeleniej Góry, Szklarskiej Poręby i Świeradowa Zdrój. W latach 1687-1692 kościół został rozbudowany i dobudowana została wieża (50 m wysoka). Kościół mógł pomieścić kilka tysięcy wiernych. Budowla była bardzo piękna, a stare zdjęcia można zobaczyć w galeriach poniżej. Kościół w latach 60 lub 70 XX wieku został zniszczony i zrównany z ziemią, pozostała tylko ruina wieży. W roku 1815 Pobiedna znalazła się w państwie Pruskim, wtedy prawa miejskie zostały odebrane. W XIX w. powstały zakłady tkalnicze, które przyczyniły się do powstania nowych miejsc pracy, i zwiększenia zatrudnienia w tej branży przemysłu.

Zabytki

Pałac z XVIII w, wybudowany w stylu barokowym, a przebudowany w XIX wieku. Pałac położony w parku otoczonym murem. Obecnie własność prywatna. Pałac jest niedostępny dla ruchu turystycznego.

Zabudowania gospodarcze pałacu – zachowane są w dobrym stanie.

Ruiny wieży Wilhelma, kiedyś obiekt poświęcony obserwacji nieba i rozwoju nauki, później punkt widokowy i baza noclegowo-gastronomiczna, po 1945 r. doprowadzony do stanu ruiny.

Ewangelicki cmentarz, znajduje się na terenie wokół byłego kościoła ewangelickiego, pozostało kilkadziesiąt zrujnowanych grobowców dawnych mieszkańców. Większość posiada zachowane epitafia z możliwością odczytania ich treści, są one niewątpliwie zabytkiem historycznym Pobiednej, warto poświęcić uwagę na zapoznanie się z ich treścią.