Wieża (niem. Wiesa)

Miejscowość położona nad rzeką Kwisą, granicząca z miastem Gryfowem Śląskim. Przez wiele lat po wojnie trzydziestoletniej była miejscowością graniczną między Saksonią a Śląskiem. Położona jest wzdłuż drogi nr. 360 w kierunku Mirska. Wieża nie odznacza się niczym szczególnym od wielu wsi tego regionu, kilkadziesiąt domów, jedne nowe a drugie starsze, ładne widoki na starówkę Gryfowa Śląskiego, góry Izerskie itd.

Zabytki i historia

Obecnie nie istnieją żadne obiekty sakralne, jedynie ruina starego cmentarza ewangelickiego w górnej części wsi. Po zakończeniu II Wojny Światowej stały jeszcze dwa kościoły ewangelickie w Wieży Górnej i Dolnej oraz pałac z majątkiem. Po kościele z Dolnej Wieży pozostała pastorówka, która obecnie pełni rolę domu mieszkalnego oraz plac na którym stał otoczony drzewami z fragmentem drogi z kostki, która do niego prowadziła. Drugi kościół był zlokalizowany przy cmentarzu. Pierwsze wzmianki historyczne o istnieniu wsi pochodzą z końca XIII w. Przed 1945 rokiem Wieża była podzielona na dwie części: Nieder-Wiesa (Wieża Dolna) i Ober-Wiesa (Wieża Górna). Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618-1648) na Śląsku rozpoczęła się okrutna kontrreformacja w ramach której odebrano ewangelikom około 1200 kościołów i zabroniono prowadzenia wszelkich kultów religijnych. Od tego momentu Wieża stała się ważnym ośrodkiem religijnym na terenie Saksonii. Istniejący kościół w Wieży Górnej zwany „kościołem ucieczkowym” stał się miejscem duchowego pokrzepienia dla ewangelików z różnych części Śląska i Czech. Gdy w Gryfowie Śląskim został odebrany ewangelikom kościół, wtedy  Rada Miasta i mieszkańcy sfinansowali i wybudowali w 1669 r. okazały kościół w Dolnej Wieży, który rozpoczął służyć na ich potrzeby. Kościół ten nazywany był „kościołem granicznym”. Miejscowość stała się miejscem ożywienia religijnego, znanego jako centrum rozwoju pietyzmu na Łużycach Górnych.

Autor pieśni z Wieży Dolnej

Najbardziej znanym w całym świecie mieszkańcem z Wieży (i Gryfowa Śląskiego), był pastor Johann Christoph Schwedler (1672 -1730), który pełnił posługę duszpasterską w kościele w Dolnej Wieży. Był żarliwym pietystą i chwalcą Boga Ojca i Jezusa Chrystusa. Napisał on ponad 800 pieśni śpiewanych do dzisiaj po całym świecie oraz założył sierociniec. Był bliskim przyjacielem hrabiego Nikolausa von Zinzendorf z Herrnhut, który znany jest obecnie w całym świecie chrześcijańskim jako „ojciec współczesnych misji”. Z całego zbioru pieśni pastora Schwedlera w języku polskim udało mi się znaleźć tylko jedną „Chcesz-li wiedzieć, co ja wiem”. Znajduje się ona w Śpiewniku Pielgrzyma pod nr.322 (str. 208). Ponieważ jest to jedyna (według mojej wiedzy) śpiewana pieśń tego autora w j. polskim, poniżej przedstawię całą jej treść, by można było zobaczyć przez jej tekst, kim był jej autor.

1.„Chcesz-li wiedzieć, co ja wiem,

Poznać, co jest szczęściem mym,

Czyją pragnę głosić cześć,

Jaka pieśni mojej treść: Jezus ukrzyżowany!

2.Kto jest skałą wiary mej,

Pokrzepieniem duszy mdłej?

Kto Swą dla mnie przelał krew?

Kto przejednał Boży gniew? – Jezus ukrzyżowany!

3.Kto brud grzechu ze mnie zmył?

Kto jest źródłem moich sił?

Kto łagodzi ciężki znój,

W serce wlewa balsam Swój? – Jezus ukrzyżowany!

4.Z kogo byt mój żywot wziął,

Kto weń Ducha Swego tchnął,

Sprawiedliwość Swą mi dał

I sług Boży szczęsny dział? – Jezus ukrzyżowany!

5.Kto mnie wyrwał z śmierci szpon,

Opromienia światłem zgon?

Kto do rajskich wiedzie wrót,

Bym z anioły życie wiódł? –  Jezus ukrzyżowany!

6. Wiesz więc teraz, co ja wiem,

Co jest chlubą, szczęściem mym.

W życiu, w śmierci oddaj się Temu,

Który zbawił cię – Jezus ukrzyżowany!”

                     pastor Johann Christoph Schwedler

 

linki:

1. Kościół w Dolnej Wieży w pełnej okazałości

2. Widok na kościół w Dolnej Wieży

3. Wnętrze kościoła w Dolnej Wieży

4. Kościół w Dolnej Wieży

5. Archiwalne widokówki i zdjęcia Wieży  – należy po lewej stronie wybrać miejscowość         Wieża

6. Archiwalne niemieckie zdjęcia kościołów, osób z Wieży

7.Historie …

Możliwość komentowania jest wyłączona.