Gryfów Śląski

Miasto znajdujące się w powiecie lwóweckim na Pogórzu Izerskim nad rzeką Kwisą. Obecnie liczy około 8000 mieszkańców. Miejscowość nie została zniszczona w czasie I i II Wojny Światowej, tak jak inne miasta Dolnego Śląska, dlatego stanowi perłę architektury dla historyków, architektów, rzeźbiarzy, artystów.

Historycy badając różne źródła, utrzymują, że początki Gryfowa Śląskiego sięgają X wieku. W 1249 roku miejscowość wymieniana jest jak osada handlowa, a w 1354 roku otrzymuje prawa miejskie. Miasto związane jest od wieków z rodem Schaffgotschów, którzy władali tym regionem przez kilka wieków z zamku Gryf i pałacu w Cieplicach (dzielnica Jeleniej Góry).

Zwiedzanie można rozpocząć od rynku otoczonego przez kilkuset letnie kamieniczki, znajdujące się również w przylegających uliczkach. W samym środku rynku dominuje ratusz, którego początki sięgają 1524 roku. Obok ratusza znajduje się pomnik-fontanna.

Kiedyś miasto było otoczone murem obronnym, obecnie można zobaczyć tylko jego fragmenty pochodzące z około 1300 r.

Kolejnym obiektem, który należy zwiedzić jest katolicki kościół parafialny św. Jadwigi. Znajduje się w nim wiele cennych obiektów, ale najcenniejszym jest renesansowe, piaskowe epitafium rodziny Schaffgotschów autorstwa Hansa Klintscha z Pirny. W podziemiach kościoła jest krypta grobowa tej rodziny, będąca jednym z mauzoleów piastowskich, gdyż spoczywa w niej Barbara, księżniczka legnicko-brzesko-wołowska, żona słynnego Hansa Urlicha Schaffgotscha. Dla upartych i cierpliwych jest nadzieja zwiedzenia jej.

Niedaleko rynku przy cmentarzu znajduje się kaplica św. Wawrzyńca z 1560r. Niewątpliwie perłą gryfowskiej architektury jest cmentarz, na którym znajduje się wiele starych rodzinnych grobowców z bogatymi epitafiami. Na wielu z nich znajdują się fragmenty z Pisma Świętego, gdyż w okresie reformacji większość mieszkańców była protestantami.

W 1654 roku w ramach kontreformacji odebrano wszystkie świątynie protestantom, a ponieważ Gryfów Śl. był miastem granicznym, dlatego wybudowano duży i piękny ewangelicki kościół w 1669 roku za rzeką Kwisą we wsi Wieża, leżącej już w Saksonii, w której była wolność religijna. Kościół ten pełnił rolę kościoła granicznego i był bardzo ważnym ośrodkiem pietyzmu. Najbardziej znanym pastorem tej świątyni był Johan Christopher Schwedler (1672-1730), który wywarł potężny wpływ na twórczość Nicolasa von Zinzendorf (1700-1760) z Hernnhut, który był wybitnym teologiem protestanckim, poetą i autorem wielu znanych pieśni religijnych śpiewanych do dnia dzisiejszego w wielu kościołach na całym świecie. Po zakończeniu drugiej wojny światowej kościół został podpalony, a w następnych latach zniszczony, pozostała tylko dom pastora z 1780 roku.