W ramach wolnego czasu z Karłowickiej Doliny udajemy się na wycieczkę, aby zwiedzić nietypowy cmentarz, który jest polecany aby go zwiedzić odkrywając historię Łużyc Górnych. Jest on zlokalizowany w miejscowości Herrnhut (30 km od Zgorzelca), a zarządcą jego jest kościół Braci Morawskich. Cmentarz nazywany jest Bożą Rolą i zaliczany jest do jednego najpiękniejszych cmentarzy w Niemczech. Mogliśmy widzieć liczne grupy turystów na cmentarzu z krajów. Sam wyglądem przypomina zadbany park. Jego architektura i styl stały się wzorcem dla cmentarzy Braci Morawskich na całym świecie. Jego prostota doskonale harmonizuje się z architekturą miejscowości zwanej „Herrnhuckim Barokiem”. Cmentarz herrnhucki stał się inspiracją do budowy cmentarzy w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii itp.
Cmentarz powstał w 1730 roku gdy zmarł ośmioletni chłopiec Hans Beyer w dniu 20 listopada 1730 roku. Jego grób stał się punktem centralnym cmentarza od którego wyznaczone linie prostopadłe dla głównych alei. Cmentarz został nazwany Gottesacker, co tłumaczy się Boża Rola, Boże Pole czy Boża Łąka. Nazwa cmentarza nawiązuje do wierzenia, że każda pochowana osoba na cmentarzu jest jako ziarno siewne na polu Pana Jezusa Chrystusa, które wydało owoc.
Cmentarz usytuowany jest na południowym zboczu wzgórza Hutberg. Z Herrnhut na cmentarz prowadzi nas aleja, wzdłuż której posadzone są lipy. Przed wejściem na teren cmentarza wprowadza nas brama zamknięta od góry łukiem. Znajdują się na nim napisy:
„Christ is auferstanden von den toten” – „Chrystus powstał zmartwych.”
„Er ist der erstling worden unter denen die da schlafen” – „On jest pierworodnym spośród umarłych.”
Na cmentarzu od początku jego powstania zostało pochowanych ponad 6 000 osób. Wszystkie nagrobki są jednakowe w kształcie prostokątnej płyty, na których znajdują się imiona i nazwiska zmarłych, daty i miejsca urodzenia oraz śmierci, cytat z Biblii lub wiersz z ulubionej pieśni zmarłego. W ten sposób cmentarz wyraża zasadę równości wszystkich przed Bogiem Ojcem i Jego Synem Sędzią żywych i umarłych.
Cmentarz podzielony jest na równe kwatery, a mężczyźni i kobiety byli i są chowani osobno według daty śmierci. Nikogo nie chowa się ponownie w tym samym grobie. Wszystkie płyty nagrobne znajdują się w równych rzędach. Zmarłych chowano w jednakowy sposób, ubrani w białe ubrania, w białych prostych trumnach (nie wiem czy w dalszym ciągu ten sposób pochówku jest kontynuowany). Cmentarz służy tylko dla członków wspólnoty Braci Morawskich.
Na głównej alei cmentarza widzimy wyjątek, a są to groby rodziny Zinzendorf. Wspólnota herrnhucka chcąc okazać respekt, szacunek i wdzięczność dla właścicieli ziemskich, w ten sposób wyróżniła tę rodzinę. Wolą rodziny było być pochowanymi jak wszyscy pozostali, posiadając proste nagrobki.
1 listopada jako „Święto zmarłych”, nie jest obchodzone. Podobnie nie praktykuje się modlitw za zmarłych i do zmarłych pochowanych na tutejszym cmentarzu.
