W tym razem zaplanowaliśmy wycieczkę do miejscowości Łomnica koło Jeleniej Góry, aby zobaczyć perełkę architektury Dolnego Śląska jakim jest tzw. Bethaus. Były to ewangelickie Domy Modlitwy z okresu pierwszej połowy XVIII wieku. Ten uważany jest za ostatni oryginalny istniejący z wybudowanych ponad 200.
Obiekt istniał we wsi Rząśnik w stanie ruiny i był przeznaczony do rozbiórki. W 2008 roku właściciele pałacu Łomnica podjęli działania aby uratować ten zabytek Dolnego Śląska. Po demontażu ruiny kościoła został on przeniesiony do Łomnicy i jest obecnie wznoszony na nowo na terenie zespołu pałacowo-folwarcznego.
Dom Modlitwy z Rząśnika został wybudowany w 1742 roku. W roku 1919 spłonął i został odrestaurowany w 1923 roku. Po II Wojnie Światowej (1945), gdy Dolny Śląsk przeszedł pod władanie Polski, a niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni Dom Modlitwy wykorzystywany był jako magazyn. W następnych latach stan techniczny uległ znacznemu pogorszeniu, nie podjęto żadnych prac zachowawczych i proces destrukcji nie został wstrzymany.
Sam budynek jest cennym zabytkiem architektury a jego znaczenie można porównać do kościołów pokoju w Jaworze i Świdnicy oraz kościołów łaski w Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Miliczu czy Cieszynie (w Kożuchowie i Żaganiu pozostały tylko wieże). Ten Dom Modlitwy opowiada także historię setek tysięcy protestantów, mieszkańców Śląska, którzy przez prawie 100 letni okres czasu pozbawieni zostali całkowitej wolności religijnej i o prześladowaniach, represjach jakie musieli znosić w wyniku kontrreformacji, którą rozpoczął na terenie Śląska i Królestwa Czech cesarz Ferdynand I Habsburg, aby zmusić mieszkańców do przyjęcia rzymskokatolicyzmu. Wszystkie kościoły zostały im zabrane (około 700). W wyniku represji setki tysięcy osób emigrowało do Saksonii, Prus, czy USA. Te osoby co pozostały, potajemnie spotykali się po domach, w lasach (kościoły leśne) na modlitwy i czytanie Słowa Bożego.
Dopiero po roku 1742 Śląsk w większości został przejęty przez Prusy, król Fryderyk I Wielki przywrócił protestantom wolność religijną. Aby uniknąć ponownych zamieszek na tle religijnym na ziemiach zdobytych, świątynie odebrane protestantom przez katolików pozostały w ich rękach. Natomiast wydał zgodę na budowę kościołów tzw. Domów Modlitwy dla protestantów. Wkrótce na terenie Śląska wzniesiono ponad 200 Domów Modlitw. Na terenie Śląska a szczególnie na Dolnym Śląsku od tego momentu spotyka się we wsiach i małych miejscowościach istnienie dwóch kościołów, protestanckiego i katolickiego. Stały się one symbolem tzw. „śląskiej tolerancji” religijnej, zjawiskiem unikalnym w skali świata w tamtym okresie.
Linki
Przewodnik po zabytkach reformacji na Łużycach Górnych i Dolnym Śląsku.
Reformacja na Śląsku Górnym i Śląsku Cieszyńskim.
Prezentacja Kościoła Pokoju w Jaworze.
