Tajemniczy pomnik w Twardocicach

W kolejnej edycji naszych „Wycieczek z plecakiem” zaplanowaliśmy wyjazd do miejscowości Twardocice. Chcemy zobaczyć tajemniczy pomnik opisywany w przewodnikach o tej miejscowości, który znajduje się w pobliskim lesie. Pomnik stoi w miejscu, w którym pochowano ludzi. Zagadką dla nas jest kim oni byli oraz dlaczego zostali pochowani w lesie.

Twardocice położone są kilka kilometrów od drogi prowadzącej ze Lwówka Śląskiego do Złotoryi u podnóża góry widocznej z daleka w postaci stożka wulkanicznego zwanego Ostrzycą Proboszczowską.

Po dotarciu do Twardocic zatrzymujemy się na placu przy wielkiej ruinie kościoła. Jest to dawny kościół ewangelicki, który pełnił funkcję kościoła ucieczkowego po Wojnie Trzydziestoletniej (1618-1648). Wielkość tego kościoła robi wrażenie, zaliczany był do jednego z największych wiejskich kościołów na Śląsku. Potrafiło się w nim zgromadzić ponad 11000 chrześcijan na nabożeństwach niedzielnych. Ruina jest w stanie opłakanym.

Udajemy się w kierunku wschodnim i zatrzymujemy się przy wiejskiej świetlicy. Obok niej znajduje się tablica informacyjna o historii miejscowości. Na kilka naszych pytań mamy już odpowiedź. Po przeciwnej stornie drogi widzimy drogowskaz o treści „Pomnik Schwenkfeldystów 600m”.

Po kilku minutach spaceru jesteśmy u celu naszej wycieczki. Pomnik został wzniesiony w 1863 roku, inskrypcja na nim jest w języku niemieckim. Stanowi to dla nas mały problem, z powodu braku znajomości niemieckiego, ale przy pomniku znajduje się duży obelisk z inskrypcją w języku polskim i angielskim. W języku polskim treść brzmi następująco:

„W tym miejscu Spoczywają w Bogu wierni Szwenkfelderowie pochowani w latach 1720-1740 pomnik ten ufundowali w 1863 R. Mieszkający w Ameryce północnej ziomkowie z Proboszczowa, Twardocic, Dłużca, i Bielanki”.

Schwenkfeldyści byli ruchem religijno-społecznym , którego założycielem był niemiecki szlachcic Caspar Schwenckfeld von Ossig (1489-1561) ze Śląska. Członkowie ruchu nazwali siebie „Wyznawcami Chwały Chrystusa”. Celem ruchu był powrót do życia pierwszego kościoła opisanego w księdze Dziejów Apostolskich w Nowym Testamencie. Pismo Święte stanowiło dla nich jedyny autorytet w sprawach wiary, odrzucali wszelkie nauki wymyślone przez ludzi, które nie mają potwierdzenia w Piśmie Świętym, ani nie były praktykowane przez apostołów i pierwszy kościół. Tworzyli oni chrześcijańskie wspólnoty z osobami, które przyjęły zbawienie jak dar od Boga Ojca jedynie z łaski przez wiarę i oddali swoje życie Jezusowi Chrystusowi jako Panu i Zbawicielu w sposób świadomy. Natomiast ich wiara była rzeczywistością i praktyką w każdym dniu.

Z powodu prześladowań religijnych Schwenkfeldyści zmuszeni zostali chować swoim zmarłych na wysypisku śmieci, miejscu gdzie chowano zdechłe zwierzęta, samobójców i morderców. Obecnie miejsce to porośnięte jest lasem. Prześladowania nastąpiły z polecenia cesarza Karola VI Habsburga (1685-1740), który powołał w Twardocicach w 1719 roku misję jezuicką celem rekatolizacji Schwenkfeldystów. W tamtym okresie około 1500 Schwenkfeldystów mieszkało w Twardocicach i okolicznych wsiach. Ze wspomnianej powyżej tablicy informacyjnej dowiadujemy się, że przybyli jezuici to Johan Milan i Karl Regent. Prześladowania religijne odbywały się z udziałem władzy cesarskiej. W wyniku intensywnych represji Schenkfeldyści uciekli i wyemigrowali do USA, ziemi wolności religijnej. Z innych informacji, podane są formy prześladowań. Wymienia się: nawracanie „dobrym słowem”, nakładanie kar finansowych za nieobecność na „naukach misyjnych”, kary więzienia, zaprzęganie do wozów w formie zwierząt pociągowych, udzielanie ślubów jedynie rzymskokatolickich, przymusowe chrzczenie narodzonych niemowląt w obrządku rzymskokatolickim czy zakaz pochówku zmarłych na lokalnym cmentarzu w obrządku chrześcijańskim.

Pomnik został ufundowany przez ziomków jak jest wspomniane w inskrypcji na pomniku. Dowiadujemy się, że pomnik został odrestaurowany w 2003 roku przez Kościół Schenkfeldystów ze Stanów Zjednoczonych. Faktycznie w internecie udaje się szybko znaleźć linki do storn Kościoła Schwenkfeldystów tzw. Schwenkfelder Church. Dla osób bardziej zainteresowanych ich historią odsyłam do linków poniżej.